13-08-2025

Kunstenaar uit Waalre schildert zoals hij leeft: intuïtief, onvoorspelbaar en onmiskenbaar eigen

WAALRE - Na zijn opleiding aan het CIOS had hij het allemaal kunnen worden: badmeester, gymleraar, golfinstructeur. Maar Merijn Kavelaars (40) koos voor het doek. De man die zijn leven omgekeerd opbouwde – eerst de nee’s, later pas de ja’s – werd via een kronkelig zijpad kunstenaar.

Karin van Berkel

De kiem daarvoor werd vroeg gelegd. Als kind stond hij al achter de coulissen, letterlijk. Zijn vader trad op als clown Archibald en de jonge Merijn, nog geen 6 jaar oud, hielp mee met het schilderen van de decors.

Gewapend met kwast en penseel gaf hij vorm aan werelden, nog vóór hij zijn eigen naam goed kon spellen. Taal was nooit zijn terrein; dyslexie stond in de weg. Maar in beelden sprak hij vloeiend.

In 1985 geboren in Westerhoven, groeide hij op in Valkenswaard en verhuisde hij op zijn 23ste naar Amsterdam. Officieel om small business en retailmanagement te studeren, zo’n studierichting waarvan niemand precies weet wat je er later mee kunt.

Merijn wist dat al vrijwel meteen: niets, hoewel hij de opleiding wel voltooide. Van zijn studiefinanciering kocht hij geen boeken, maar wel verf, linnen en penselen. Geen vlucht, maar een terugkeer. Naar iets ouds, iets echts. Kavelaars werd direct serieus genomen.

Ongeremd, kleurrijk en gelaagd

Via het kronkelpad werd hij kunstenaar. Een autodidact met een helder handschrift. Zijn werk wordt ongeremd genoemd, kleurrijk en gelaagd. Emotie legt hij vast in lijnen en symbolen, soms rauw, soms absurdistisch. Alles schuurt een beetje, maar klopt tegelijk precies. Kavelaars schildert zoals hij leeft: intuïtief, onvoorspelbaar en onmiskenbaar eigen.

Via Amsterdam, Shanghai, Iran, Hongkong en Taiwan streek hij onlangs neer in Waalre. Niet met de intentie om daar voor altijd te blijven, maar wel om zichzelf de tijd te gunnen zich verder te ontplooien en wonen en werken ‘in deze oase van rust’ op één plek te verenigen.

In zijn atelier aan de Dreefstraat vertelt Kavelaars op zijn gemakje hoe hij in Amsterdam een bliksemstart had en wat daarna gebeurde.

Geen plan, wel de sleutel

„In Amsterdam had ik geen galerie waarmee ik samenwerkte en ik besloot om er zelf eentje te beginnen. Destijds was sprake van veel leegstand en daar zaten écht vette panden tussen.”

Het voormalige Amsterdamse Hoofdpostkantoor was er zo eentje. In winkelcentrum Magna Plaza, achter het Paleis op de Dam, trof Kavelaars een prachtige en hem uitstekend passende leegstaande ruimte. Met een beetje bravoure had hij, twee weken later, de sleutel op zak. „Op misschien wel de duurste grond van Nederland”, zegt hij met een grijns.

Ik wilde altijd groot, groots en alle kanten op

Merijn Kavelaars

Zijn keuze voor de locatie werkte. Niet alleen zijn vrienden, maar ook de kunstwereld keek ineens op. Je kunt moeilijk om iemand heen met, midden in het hart van Amsterdam, een eigen kunstbastion.

Daarna volgden nog meer rauwe werkplekken zoals een voormalige peeskamer op de Wallen en, veel later, cellenblokken in een oud politiebureau; plekken waar de muren al verhalen vertelden voordat hij ook maar één kwast had aangeraakt. „Als de boel gesloopt werd kreeg ik een vrijbrief om alles te beschilderen. Ik maakte mij de ruimte meteen eigen. Ik wilde altijd groot, groots en alle kanten op.”

Kavelaars maakte op een bepaald moment een serie die goed liep. Dat werd het verwachtingspatroon. „Mijn nieuwe werk werd niet gezien, terwijl ik daar inmiddels veel trotser op was. Er moest iets radicaals gebeuren.”

No Man’s Art Gallery kwam op zijn pad: een springplank voor opkomend talent. Vanuit twee vaste locaties in Amsterdam en via pop-uptentoonstellingen in steden over de hele wereld, doorbreekt de galerie grenzen, zowel geografisch als artistiek. „Ik exposeerde in Hamburg, Parijs, Iran en toen kwamen ze met Shanghai. Ik ging en ben er uiteindelijk een hele tijd gebleven.”

Shanghai: verloren en hervonden

Een hele poos hielden de dynamiek en het groteske van deze megametropool Kavelaars in beweging. Tot hij zichzelf terugvond op de 27ste etage van een appartementencomplex, zonder atelier, de taal niet machtig en eenzaam. „Ik was lost in translation, maar verdiepte me in kalligrafie en het Dongba-pictografische schrift. Zo kwam ik tot mijn eigen visuele alfabet: goed voor mijn zelfvertrouwen én artisticiteit.”

„In mijn buurt was een wijk die al voor 95 procent gesloopt was. Ik besloot in het overgebleven deel te experimenteren met Chinese inkt, die eigenlijk niet thuishoort op muren. Ik deed het in het donker met zo’n mijnwerkerslampje op mijn hoofd. Het was een zware tijd, maar toch begonnen dingen weer te rollen. Hongkong kwam op mijn pad en af en toe keerde ik terug naar Amsterdam.”

‘Letterlijk ziek’

Daar wilde hij de energie van de afbraakwijk in Shanghai herbeleven. Dat lukte niet. „Op de Kinkerstraat trok ik toen in een pand dat gesloopt zou worden. Drie weken zat ik daar, met afgeplakte ramen, weinig eten en een hele tijd nul inspiratie; een sociaal experiment. Ik werd er letterlijk ziek van en ging ijlen. Toen heb ik verf gepakt en alle vierkante centimeters, inclusief plafonds, beschilderd. Dat werkte. No Good Can Come of This, zo noemde ik de expositie. Maar dat pakte gelukkig anders uit.”

Oase in Waalre

Tijdens de coronaperiode trok Kavelaars tijdelijk weer naar Valkenswaard. „Een tussenoplossing”, noemt hij het zelf. „Maar de rust, ruimte, natuur, geur, herinneringen: het beviel me.”

Kort daarna kreeg hij de kans om zich te vestigen in het leegstaande pand van rolstoelenfabrikant Ligtvoet in Aalst, later volgde een voormalige tandartspraktijk. „Ik merkte dat ik klaar was met mijn zwervende bestaan. Het was tijd om de onrust even te parkeren.”

Die rust blijkt vruchtbaar: in wat hij Chimera noemt, komen zijn verschillende stijlen en beeldtalen voor het eerst samen. Kavelaars verbouwde zijn werkvertrek eigenhandig tot een hybride plek: atelier en expositieruimte ineen.

„Drie maanden lang was ik bouwvakker. Nu kan ik hier werken én tentoonstellen. Als ik wil, beschilder ik gewoon weer het plafond, dat hier helemaal van canvas is.”

Kavelaars is nog regelmatig in Amsterdam. „Maar als de poort in Waalre openstaat, ben ik er. En anders maak je gewoon een afspraak voor een private viewing. Ik zoek graag het contact met de mensen om me heen.”